Heb je ooit gehoord van het liedje “Daar was laatst een meisje loos“? Misschien brengt het herinneringen naar boven aan je kindertijd, of misschien heb je het wel eens gezongen met je eigen kinderen. Dit charmante oude kinderliedje heeft een interessante geschiedenis en betekenis die het de moeite waard maken om eens dieper in te duiken. Laten we samen op ontdekkingsreis gaan door de wereld van dit betoverende Nederlandse lied.
De songtekst
Daar was laatst een meisje loos
Die wou gaan varen
Die wou gaan varen
Daar was laatst een meisje loos
Die wou gaan varen als lichtmatroos
Zij moest klimmen in de mast
Maken de zeilen
Maken de zeilen
Zij moest klimmen in de mast
Maken de zeilen met touwtjes vast
Maar door storm en tegenweer
Sloegen de zeilen
Sloegen de zeilen
Maar door storm en tegenweer
Sloegen de zeilen van bovenaf neer
Zij moest komen in de kajuit
Kreeg een pak ransel
Kreeg een pak ransel
Zij moest komen in de kajuit
Kreeg en pak ransel en toen kwam het uit
Ach kapiteintje sla mij niet
Ik ben uw liefste
Ik ben uw liefste
Ach kapiteintje sla mij niet
Ik ben uw liefste zoals u ziet
De Oorsprong van “Daar was laatst een meisje loos”
“Daar was laatst een meisje loos” is een klassieker in de wereld van Nederlandse kinderliedjes. Hoewel de precieze oorsprong in de nevelen der tijd gehuld is, wordt aangenomen dat het lied ergens in de 19e eeuw is ontstaan. Zoals bij veel volksliedjes, is de exacte datering moeilijk vast te stellen, omdat ze vaak mondeling werden doorgegeven voordat ze ooit werden opgeschreven. Stel je voor: generaties kinderen die dit liedje zongen, van grootmoeder op moeder, van moeder op kind, zonder dat iemand dacht aan het noteren van een exacte datum.
Een meisje loos?
Maar wat betekent “een meisje loos” eigenlijk? In het Nederlands van vandaag de dag is “loos” een term die niet vaak meer gebruikt wordt in deze context. In de 19e eeuw betekende “loos” echter ‘op drift’ of ‘verdwaald’. Dus eigenlijk vertelt het liedje het verhaal van een meisje dat verdwaald is. Maar zoals met veel oude volksliedjes, zit er vaak meer achter de woorden dan je op het eerste gezicht zou denken.
Het verhaal van het liedje
Het liedje begint met de woorden: “Daar was laatst een meisje loos, die wou gaan varen, die wou gaan varen.” Dit meisje wilde dus op avontuur gaan, misschien wel de wijde wereld in, op zoek naar iets nieuws en spannends. Ze droomde ervan om de zee op te gaan, een nogal dappere wens in een tijd waarin meisjes vooral thuis bleven en huishoudelijke taken vervulden.
De kans is groot dat ze net deed alsof ze een jongeman was, om aan boord te komen. In de volgende coupletten gaat het werk haar echter niet zo goed af, waardoor ze wordt gestraft door de kapitein. En pas daar wordt duidelijk ze het geen jongeman betreft, maar een jonge dame.
Symboliek en Interpretatie
Dit liedje kan gezien worden als een ode aan onafhankelijkheid en durf. Het meisje symboliseert de drang naar vrijheid en het verlangen om de grenzen van het bekende te verleggen. Ze kiest ervoor om een leven te leiden dat anders is dan wat van haar verwacht wordt. In de context van de 19e eeuw is dit behoorlijk revolutionair. Het liedje herinnert ons eraan dat de wens om de wereld te verkennen en onze eigen weg te vinden, iets is dat diep in de menselijke natuur verankerd ligt.
De betovering van oude liedjes
Wat dit liedje echt bijzonder maakt, is de manier waarop het de verbeelding prikkelt. Hoewel het verhaal simpel is, biedt het genoeg ruimte voor interpretatie en fantasie. Kinderen kunnen zich gemakkelijk voorstellen dat ze het meisje zijn dat op avontuur gaat, terwijl volwassenen het verhaal kunnen waarderen voor zijn diepere betekenissen en symboliek.
Hoewel “Daar was laatst een meisje loos” meer dan een eeuw oud is, blijft het populair. Het is een vast onderdeel van de Nederlandse cultuur en wordt nog steeds gezongen door kinderen op scholen en kinderdagverblijven. Het liedje heeft een tijdloze kwaliteit, iets wat niet veel moderne liedjes kunnen claimen. Misschien is dat omdat het verhaal en de melodie zo eenvoudig en puur zijn.
Dus de volgende keer dat je dit liedje hoort of zingt, denk dan aan het dappere meisje dat besloot om tegen de stroom in te gaan en haar eigen pad te kiezen. En wie weet, misschien inspireert het je om ook jouw eigen avonturen na te jagen, groot of klein.
Meer informatie
De historie van het oud Hollandse kinderliedje “Tikke takke tonen”
Wat is de ware betekenis van “Altijd is Kortjakje ziek”
Kinderliedjes die niet zo onschuldig zijn
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: Kinderliedjes
